چکیده:
امروزه، كاربرد سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي (ساج) تسهيلات بسيار زيادي در پهنه بندي هاي اقليمي بوجود آورده و استفاده از روش هاي آماري و به ويژه زمين آماري نيز باعث شده است كه دقت برآوردهاي نقطه اي لازم براي پهنه بندي از پشتوانه علمي محكمتري برخوردار باشد. ولي در اين روش ها، مقدار عددي هر پارامتر اقليمي به تمامي براي برآوردهاي نقطه اي شبكه منظم (گرديد) مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين مقاله پيشنهاد شده است كه توزيع جغرافيايي هر عامل اقليمي موثر در طبقه بندي به دو جزء قانونمند (رگرسيوني) و غيرقانونمند (جزو خطا) تفكيك گردد و روش هاي متداول فقط بر جزء خطا اعمال شود. اين روش بر طبقه بندي ساده سليانينف به دليل سادگي كاربرد اعمال و براي گستره آذربايجان، به خاطر تراكم مناسب ايستگاهها آزمون شده است.
پارامترهاي اصلي اقليمي طبقه بندي ساده سليانينف را P ميانگين جمع بارش سالانه (ميليمتر)، S ميانگين جمع سالانه واحدهاي حرارتي با آستانه بيولوژيكي ده درجه (درجه- روز) و ضريب هيدروترميك K=10 P/S تشكيل مي دهند. براي پهنه بندي گستره مطالعاتي كه شامل استان هاي آذربايجان شرقي، غربي و اردبيل مي گردد، مدل ارتفاعي زمين به ابعاد 500 × 500 متر و پارامترهاي ماهانه دماي هوا و بارندگي در شبكه اي مركب از 73 ايستگاه در يك دوره سي ساله تهيه گرديد. همچنين در يك مدل ساده تدويني، داده هاي متوسط ماهانه دما به متوسط روزانه تبديل و مقدار S برآورده شد و صحت كاركرد مدل با داده هاي حقيقي روزانه ايستگاه هاي سينوپتيك تبريز، اروميه، پارس آباد مغان آزمون و در سطح 0.01 مورد تأييد قرار گرفت. در مرحله بعدي همبستگي بين P و ارتفاع و همچنين S و ارتفاع آزمون و با استفاده از معادلات برگشت و توزيع خطاهاي برآورد در روي شبكه ارتفاعي منظم، اطلاعات لازم براي هر نقطه از شبكه محاسبه گرديد و متعاقبا با بهره گيري از لايه ارتفاعي، شش لايه مشتمل بر لايه هاي (الف) بارش محاسبه شده، (ب) خطاي بارش محاسبه شده، (ج) S محاسبه شده، (د) خطاي S محاسبه شده و در نتيجه (ه) لايه تصحيح شده و (و) لايه جمع درجه – روزهاي تصحيح شده ساخته شد و بالاخره لايه نهايي ضريب هيدروترميك K بنا گرديد و طبقه بندي به انجام رسيد. براساس اين طبقه بندي اقليم هاي خشك و فراخشك در محدوده مطالعاتي وجود ندارند، متقابلا اقليم هاي نيمه خشك شديد، نيمه خشك ميانه، نيمه خشك خفيف، نيمه مرطوب و مرطوب به ترتيب 6.6، 31.4، 34.6، 15.0 و 12.4 درصد گستره مطالعاتي به مساحت 97518 كيلومتر مربع را مي پوشانند. بخش اعظم اقليم هاي مرطوب آذربايجان ارتفاعي (از نوع سرد) مي باشند.
نویسندگان
خليلي علي
درويش صفت علي اصغر
برادران راد رضا
بذرافشان جواد
[aio_button align=”none” animation=”none” color=”red” size=”small” icon=”none” text=”انجام مقاله علمی پژوهشی و ISI در این زمینه” target=”_blank” relationship=”dofollow” url=”http://payannameha.ir/?p=796″]
[aio_button align=”none” animation=”none” color=”orange” size=”small” icon=”none” text=”دریافت سایر مقالات در این زمینه” target=”_blank” relationship=”dofollow” url=”http://payannameha.ir/?page_id=297″]
[aio_button align=”none” animation=”none” color=”blue” size=”small” icon=”none” text=”انجام پایان نامه در این حوزه” relationship=”dofollow” url=”http://payannameha.ir/?page_id=3206″]
[aio_button align=”none” animation=”none” color=”pink” size=”small” icon=”none” text=”انجام پروپوزال در این حوزه” target=”_blank” relationship=”dofollow” url=”http://payannameha.ir/?page_id=3206″]
[gview file=”http://cld.persiangig.com/preview/bV1O7919vU/51813830211.pdf” save=”1″]
