«شلاق؛ در پرتو انديشه هاي کيفري»

اجراي مجازات شلاق براي بزهکاران، به عنوان يکي از کيفرهاي جسماني تنبيهي، ترهيبي و ترذيلي، حضوري ديرين در جوامع انساني دارد. هر چند امروزه مجازات شلاق از سياهه قوانين کيفري بسياري از کشورهاي جهان محو گرديده، اما کيفر مزبور همچنان طي مواد مختلفي در قانون جزاي ايران در قالب مجازات هاي حدي و کيفري و تعزيري پيش بيني شده است. از طرفي طرح مباحثي از قبيل انکار نقش اصلاحي – تربيتي آن، تشييع خشونت، ترديد در نقش بازدارندگي و تعارض آن با معيارهاي بشر دوستانه، اجراي مجازات شلاق را با چالش هاي نويني مواجه ساخته است. اين مقاله مي کوشد ضمن تحليل تاريخي اين مجازات و اجراي علني آن، تبيين انديشه هاي موافق و مخالف به ارزيابي نقاط ضعف و قوت ناشي از اعمال اين مجازات بپردازد.
نتايج اين ارزيابي حاکي از آن است که اولا؛ مجازات شلاق از همسويي و تناسب با شيوه هاي کيفري مدرن و اصلاح گرا عاجز است. ثانيا؛ نقش ترهيبي و بازدارندگي مجازات شلاق به شدت مورد ترديد است، هر چند نمي توان به طور مطلق منکر اين نقش گرديد. ثالثا؛ بين اعمال مجازات شلاق و مهار محرک هاي انگيزشي مجرمانه رابطه مستقيمي وجود ندارد. رابعا؛ اجراي شلاق، معارض با معيارهاي بشر دوستانه و اسناد حامي حقوق بشر مي باشد. خامسا؛ در اجرا يا عدم اجراي اين کيفر، بين علما، به لحاظ بحث «مصلحت» يا «غيبت»، توافق و اجماع وجود ندارد. سادسا؛ اجراي علني اين مجازات و تبعات آن در تشييع خشونت و ترويج آن مي تواند نقش موثري ايفاء کند.